Historia, geografia i sposób życia
Historia Islandii – najważniejsze fakty Osadnictwo Islandii
- Islandia została osiedlona, gdy ludzie zaczęli się tam przenosić w celu zamieszkania. W tamtym czasie na Islandii nie było żadnych ludzi, miast i niemal żadnych zwierząt.
- Najbardziej znanym osadnikiem jest IngólfurArnarson, który osiedlił się w Reykjavíku około 870 roku.
- W erze osiedlania (870-930) tysiące ludzi, głównie z Norwegii, przenosiło się na Islandię. Przybyli tam wraz z żonami i niewolnikami, z których niektórzy pochodzili z Irlandii i Wysp Brytyjskich.
- Osadnicy przywieźli ze sobą zwierzęta hodowlane, narzędzia i sprzęt.
- Osadnicy często nazywani są wikingami.
- Wikingowie z krajów skandynawskich i Wielkiej Brytanii żeglowali do innych krajów w celu kradzieży – i porywania osób – z miast i wiosek.
- Wikingowie na Islandii byli głównie rolnikami, choć walczyli między sobą o honor i władzę.
- Bogaci rolnicy, którzy posiadali dużo ziemi stali się wodzami rządzącymi innymi rolnikami.
Althing
- Althing (Alþingi), islandzki parlament, to najstarszy działający parlament świata. www.althingi.is
- Został założony w Þingvellirw 930 roku, a coroczne obrady były tam organizowane do roku 1799.
- Althingzostał ponownie założony w Reykjavíku w 1844 roku, w budynku parlamentu przy Austurvöllur.
- Parlament Althingma 63 członków. Zasiadają w parlamencie w imieniu partii politycznych wybieranych w wyborach odbywających się co 4 lata.
- Po wyborach tworzony jest rząd i rada ministrów.
prawa wyborcze i prezydent Islandii
- W 1915 roku część kobiet w Islandii uzyskała prawa wyborcze.
- W 1920 roku wszyscy obywatele powyżej 25. roku życia uzyskali prawa wyborcze. Minimalny wiek pozwalający na głosowanie był stopniowo obniżany,
- aobecnie wynosi 18 lat.
- Prezydent Islandii wybierany jest co cztery lata.
- Prezydentem Islandii obecnie jest GuðniTh. Jóhannesson.
- Pierwszą na świecie kobietą demokratycznie wybraną na prezydenta była VigdísFinnbogadóttirw 1980 roku. Pełniła funkcję prezydenta przez 16 lat. www.forseti.is
niepodległość Islandii
- Islandia straciła swoją niepodległość na rzecz Norwegii w 1262 roku, a później stała się duńską kolonią.
- JónSigurðssonjest najbardziej znanym orędownikiem niepodległości Islandii. Narodowym świętem Islandii są jego urodziny 17 czerwca.
- Islandia stała się suwerennym państwem 1 grudnia 1918 r.
- Republika Islandii powstała 17 czerwca 1944 r.
- Islandia uzyskała niepodległość bez konieczności konfliktu zbrojnego.
Religia
- Pogańskie wierzenia:Osadnicy w Islandii byli poganami, jak większość ludów skandynawskich w tamtym czasie. Wierzyli w różnych bogów, boginie i bóstwa. Na cześć bogów składano ofiary i wyprawiano uczty.
- Chrześcijaństwo:Islandczycy przyjęli chrześcijaństwo w 1000 roku, a przejście było pokojowe.
- Kościół Katolicki dominował w Europie do czasu reformacji w XVI w. Islandzka reformacja miała miejsce w 1550 r., a Kościół Islandzki jest ewangelicko-luterański.
Gospodarka
- Islandia do XX wieku była społeczeństwem rolniczym.
- Owce wykorzystywano zarówno jako źródło pożywienia, jak i wełny.
- Rybołówstwo wykonywano z łodzi z jednym pokładem.
- Dzięki mechanizacji łodzi i zastosowaniu kutrów rybołówstwo się rozwinęło i stało się dużą częścią gospodarki.
Mieszkania
- Od IX do XIX wieku większość Islandczyków mieszkało w gospodarstwach
- zbudowanych z darni i kamienia. Nie były solidne, ale utrzymywały ciepło wewnątrz. Były jednak ciemne i często wypełnione dymem.
- Wieczory rodzina spędzała razem na górnym poziomie, wykonując prace ręczne, recytując poezję i opowiadając historie.
- Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku, w Reykjavíku zbudowano wiele małych apartamentowców, a we wczesnych latach 70. większe bloki mieszkalne zaczęto budować w Breiðholt.
II wojna światowa
- II wojna światowa trwająca od 1939-1945 miała ogromny wpływ na cały świat, w tym na Islandię.
- Islandia ogłosiła neutralność, lecz była okupowana przez Brytyjczyków, a następnie Amerykanów. W kraju znajdowały się dziesiątki tysięcy żołnierzy.
- Wiele osób przeniosło się ze wsi do Reykjavíku, gdzie można było pracować przy armii.
- Po wojnie Islandia otrzymała od Stanów Zjednoczonych pomoc na podstawie Planu Marshalla i wykorzystała część funduszy na budowę mieszkań socjalnych.
- Islandia była jednym z państw-założycieli NATO w 1949.
Nowoczesna Islandia
- Gospodarka Islandii jest zróżnicowana, ale rybołówstwo, produkcja aluminium i branża turystyczna są jej najważniejszymi segmentami.
- Hodowcy produkują mięso i warzywa. Przemysł i branża produkcyjna są zróżnicowane.
- W kraju działają firmy produkujące zaawansowane technologie.
- Poziom edukacji jest raczej wysoki, większość osób kończy szkoły średnie. Więcej kobiet niż mężczyzn kończy studia.
- Na początku XX wieku dochodziło do wielu starć klasowych, gdy populacja Islandii walczyła o prawa takie jak prawo do zwolnienia chorobowego, minimalnego odpoczynku, ograniczeń czasu pracy, urlopu rodzicielskiego i zasiłków dla bezrobotnych.
- Ruch kobiet jest częścią walki o równouprawnienie w Islandii. Kobiety walczyły o prawa wyborcze, jednakową płacę i równość płci we wszystkich obszarach. Kandydatki z partii kobiet były członkami parlamentu.
- Ruchowi osób homoseksualnych wiele dekad zajęło uzyskanie równych praw.