Praca
Praca– informacje ogólne
- W Islandii jest zwykle niskie bezrobocie, około 3%.
- Z powodu epidemii Covid-19 nastąpił ogromny wzrost bezrobocia, zwłaszcza wśród osób pochodzących z innych krajów. Częściowo jest to spowodowane faktem, iż wielu cudzoziemców pracowało w branży turystycznej i gastronomicznej, a wiele miejsc pracy w tych branżach zostało zlikwidowanych.
- Obywatele państw EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego) nie potrzebują pozwolenia na pracę w Islandii.
- Wszyscy pracownicy muszą posiadać numer identyfikacyjny (kennitala) oraz miejsce zamieszkania (lögheimili) zarejestrowane w aktach urzędu stanu cywilnego. www.thjodskra.is.
Korzyści dla społeczeństwa
- Silna gospodarka jest ważna dla każdego w społeczeństwie.
- Im większa liczba osób pracujących na rynku pracy, tym wyższe dochody państwa i gmin w postaci podatków.
- Dochody z podatków są wykorzystywane do finansowania szkół, opieki zdrowotnej, szpitali, budowy dróg, wypłat świadczeń socjalnych i wielu innych rzeczy.
- Większa liczba osób pracujących pozwala również przeznaczać mniej środków publicznych na wydatki, takie jak świadczenia dla bezrobotnych i inne świadczenia socjalne.
Korzyści dla jednostki
- Dla większości osób dorosłych praca zarobkowa jest bardzo ważna.
- Zatrudnienie zapewnia:
- Elastyczność finansową.
- Bardziej satysfakcjonujące życie codzienne.
- Status społeczny i relacje.
- Potencjał wykorzystania swoich talentów.
- Prawa i korzyści w różnych dziedzinach.
- Okazja do wniesienia swojego wkładu w społeczeństwo.
Prawa i obowiązki na rynku pracy
- Prawa są ustanawiane przez parlament, a do wszystkich pracodawców i pracowników mają zastosowanie szczegółowe przepisy prawne.
- Wszyscy pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania przepisów w zakresie zatrudniania i zawierania umów dotyczących wynagrodzeń, godzin pracy, nieobecności w pracy, zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska pracy.
- Pracownicy również mają obowiązki, między innymi są odpowiedzialni za wykonywanie swoich zadań w sposób satysfakcjonujący, a także do tworzenia dobrego środowiska pracy oraz uczestnictwa w zorganizowanych działaniach na rzecz bezpieczeństwa i ochrony środowiska w miejscu pracy.
- Pracownicy (poprzez związki zawodowe) i pracodawcy zawierają między sobą umowy o pracę. Konkretne umowy zawierane są dla określonych sektorów gospodarki.
- Pracownicy nabywają prawa proporcjonalnie do czasu zatrudnienia i aktywności na rynku pracy.
- Zarówno staż pracy, jak i wiek są ważnymi czynnikami w odniesieniu do różnych praw, np. do długości płatnegourlopu w okresie letnim.
- Prawa takie jak urlopy, zwrot kosztów kształcenia, zwolnienie chorobowe, wypłaty z funduszu emerytalnego z tytułu choroby i świadczenia dla bezrobotnych są ustalane na podstawie wieku i nabytych uprawnień.
- Wypłaty z funduszu urlopów rodzicielskich zależą od czasu trwania i zakresu zatrudnienia na islandzkim rynku pracy(zatrudnienie przez okres minimum 6 miesięcy przed narodzinami dziecka). Można również ubiegać się o zasiłek rodzicielski, ale jest to niewielka kwota.
Związek zawodowy – co to jest?
- Pracownicy na rynku pracy są członkami określonych związków zawodowych.
- Niektóre związki zawodowe działają w określonych zawodach, tzn. są dostępne tylko dla osób wykonujących jeden konkretny zawód, na przykład Islandzkie Stowarzyszenie Lekarzy (LæknafélagÍslands).
- Największe związki zawodowe w Islandii są otwarte dla wielu grup zawodowych. VR, Eflingi Sameykito największe związki zawodowe.
- Związki zawodowe negocjują z pracodawcami wynagrodzenia, godziny pracy i świadczenia w imieniu swoich członków.
Związki zawodowe – korzyści dla członków
- Celem związków zawodowych jest przede wszystkim działanie na rzecz poprawy warunków i zwiększenia praw ich członków.
- Związki zawodowe są właścicielami domków letniskowych i mieszkań wakacyjnych w całym kraju, które członkowie mogą wynajmować na kilka dni za niewielkie pieniądze. Wiele związków zawodowych oferuje czeki podróżne, które można zakupić i wymienić na wyższą kwotę przy zakupie biletów lotniczych.
- Wspaniale jest móc wyjechać na wakacje, cieszyć się pięknym otoczeniem i odpocząć. Każdy ma prawo do wynajęcia domu letniskowego lub mieszkania wakacyjnego. Domy są wyposażone we wszystkie udogodnienia i zwykle posiadają jacuzzi.
- Związki zawodowe prowadzą również fundusze edukacyjne i chorobowe, z których członkowie mogą korzystać, pobierając pieniądze na naukę lub wydatki związane np. z kursami języka islandzkiego, programami sprawności fizycznej, fizjoterapią, wizytami u psychologa lub opłaceniem okularów.
- Zasady, które mają zastosowanie do tych funduszy, różnią się w zależności od związku.
- Związki zawodowe pokrywają również część kosztów zakwaterowania medycznego dla osób mieszkających poza obszarem stołecznym, które muszą przyjechać do Reykjavíku na leczenie.
- Każdy może zwrócić się o pomoc do swojego związku zawodowego, jeśli nie ma pewności co do zakresu swoich praw lub jeśli uważa, że jego prawa zostały naruszone (np. w odniesieniu do umów dotyczących wynagrodzenia).
- Członkowie związku zawodowego płacą składki związkowe, są to niskie kwoty. Składki są potrącane z ich wynagrodzenia.
- Członkostwo w związku nie jest obowiązkowe, ale przynosi niezaprzeczalne korzyści.
- Osoby zwolnione z pracy mogą nadal opłacać składki związkowe i zachować swoje prawa.
- Federacja Islandzkich Związków Zawodowych (ASÍ) jest największą organizacją międzybranżową zrzeszającą pracowników w Islandii. www.asi.isZwiązki zawodowe są członkami Federacji. Islandzka Federacja Związków Zawodowych to forum wspólnego działania różnych organizacji członkowskich. Współpracuje z władzami rządowymi i Konfederacją Islandzkich Pracodawców (SA) w ich imieniu w sprawach, które ich wspólnie dotyczą. www.sa.is
Mąż zaufania – kto to jest?
- Mąż zaufania (trúnaðarmaður) to osoba kontaktowa między pracownikami, związkiem zawodowym i pracodawcą.
- Mąż zaufania to pracownik wybrany przez swoich współpracowników i ma wobec nich obowiązek zachowania poufności.
- Do zadań męża zaufania należy udostępnianie informacji publikowanych przez związek zawodowy oraz gotowość do udzielania odpowiedzi na zapytania pracowników dotyczące informacji i pomocy w zakresie praw i obowiązków pracowników.
- Jeśli uważasz, że Twoje prawa są naruszane w pracy, poszukaj męża zaufania w miejscu pracy lub udaj się bezpośrednio do swojego związku zawodowego.