هاووڵاتیانی بەساڵاچوو

لە ئایسلەند لە لایەن حکوومەتەوە هاووڵاتیە بەساڵاچووەکان مووچەی خانەنشینیان پێدەدرێت و مووچەکە زۆرجار لە سندۆقی خانەنشینییەوە پێیان دەدرێت. بڕەکەی گرێدراوی ماوەی ژیانی ئەوانە لە وڵات و داهاتی پێشووی ئەوان.
زۆربەی بەساڵاچووان هەتا ئەو کاتەی بتوانن (یان هەموو ماوەی ژیانیان) لە ماڵە خۆیان دەژین.
زۆربەی ئەوان لە لایەن شاراوەنییەوە پاڵپشتی دەکرێن (بۆ نموونە بە خاوێنکردنەوە، ئامادەکردنی خواردن، ژمەدەرمان، یان گەرماوپێکردن) یان چالاکی كات ڕابواردن بۆ بەساڵاچوان بەکاردێنن.
خەڵک خۆیان بەشێک لە تێچوونەکان دەدەن.
خانەی پیران بۆ کەسانی بەتەمەنە کە ناتوانن لە ماڵەوە بژین.
بەساڵاچووان تیچوونی نیشتەجێبوون لە خانەی پیران دابەش دەکەن.
خانەی پیران چاودێری 24 کاتژمێرە پێشکەش دەکات.
خانەی پیران ڕێکخەران، سستەر و پزیشکان دادەمەزرێنن.
- هەندێک پرسی تەندروستی بە چوونەسەری تەمەن ڕوو دەدەن، بۆنموونە
  - دڵەکوتە و خەمۆکی بە هۆی دابەزینی تەندروستی و/یان دوورەپەرێزی و تەنیایی.
  - حەزی خواردن کەم دەکاتەوە. لەوانەیە بەدخۆراکی و کۆئەندامی بەرگری لاوازی بەدواوە بێت.
  - شێوە جیاوازەکانی یادکردنەوە و نەمانی ژیری لەناو بەساڵاچوواندا باوە.

هەڵامەت

هەڵامەت نەخۆشییەکی درمی ساڵانیە لە مانگەکانی زستان لە ئایسلەند.
ئاوی لووت، تا و قۆرگ ئێشە هەڵامەتی بەدواوەیە.
لە ئایسلەند، ئەنتی بیۆتیکەکان بۆ نیشانە سەرەتاییەکانی هەڵامەت ڕێپێدراو نین.
ڕادەسپێردرێت خەڵک لە ماڵەوە بن، باش پشوو بدەن و ئەگەر پێویست بکات دەرمانی دژە ئیش و ژان و دژە کۆکە بەکار بێنن (بەبێ ڕەچەتە لە دەرمانخانەکان هەیە)
پێویست ناکات بۆ هەڵامەت بترسیت- بەگشتی لە ماوەی 1 بۆ 2 هەفتەدا چارەسەر دەبێت.
هەڵبەت ئەگەر هەڵامەت یان نەخۆشی تر پاش ماوەیەک چارەسەر نەبن، تاکەکان دەبێ سەردانی بنکەی تەندروستی گەڕەکی خۆیان بکەن.

تەندروستی دەروون

نەخۆشی دەروونی و کێشەی سۆزداری لەوانەیە لە ماوەی ژیاندا بۆ هەمووان ڕوو بدات. ئەوانە لە پەیوەندی ئێمە لەگەڵ خەڵک یان ژیاندا بارودۆخی دژاور دروست دەکەن.
گوشاری دەروونی و نائاسایشی لەڕادەبەدەر دڵەکوتە (تەنانەت ئاڵۆزی گوشاری دەروونی پاش ترۆما) دەروست دەکات و لەوانەیە ڕووداوی بەزیان وەک نەخۆشی، برین، مردن یان ئەزمونی ژیانی کاتی شەڕ یان ڕاکردن ئەوانە ئاڵۆزی و بارودۆخی ناخۆش و مەترسیداری بەدواوە بێت.
زۆربەی ئەو کەسانەی لە ئایسلەند دەژین، لە تاریکترین مانگەکانی ساڵدا، لە قووڵایی زستان، تووشی ئاڵۆزی سۆزداری دەبن.
لە ئایسلەند، بەگشتی هاودڵن لەگەڵ نەخۆشی لەم چەشنە و داوای یارمەتی پزیشکی و چارەسەری بۆ ئەوان ئاساییە.
زۆربەی ئەو کەسانەی کۆچ دەکەن بە وڵاتێکی تر، لە پەیوەندی لەگەڵ ئەم گۆڕانکارییەدا پڕۆسەیەکی دەروونی تایبەت دەبڕن.
سەرەتا، تاکەکان بە هۆی بارودۆخی نوێی خۆیان گەشبینن و ئاسوودەیی تاقی دەکەنەوە. بەڵام پاش ماوەیەک زۆربەی ئەوان دووچاری خەمۆکی یان بیرۆکەی خراپ دەبن. بۆ زۆرکەس، بە گەیشتن بە دۆخێکی سۆزداری هاوسەنگتر، ئەمە ورەدەوردە نامێنیت.
هەندێجار، پەرێشانی و دڵەکوتەی هزر لەوانەیە بە شێوەی ژانەسەر، ئازاری گەدە و یان بێ خەوی دەرکەوێت.
کاتی گەڕان بەدوای ڕیشەی سەرەکی ئازار و هەستی مەراق و بێ ئارامی، گرنگە سەیری دیمەنی گشتی بکەیت.
باشە نەترسی لە ڕاگەیاندنی هەستی تاکەکان، باسکردنی ئەزموونی خۆت و پرسیارکردن لە فەرمانبەرانی تەندروستی و چارەسەری دەربارەی هۆکاری شاراوەی هەستی مەراق و بێ ئارامی.
ئەگەر کێشەی دەروونیت هەیە- بنکەی چاودێری تەندروستی یەکەم شوێنە دەتوانیت سەردانی بکەیت. پزیشکی گشتی دەتوانێت دەرمانی دژە خەمۆکی، دژی دڵەکوتە و بەپپێ زەرور بۆ نوسێت یان داواکاری پزیشکی دەروونی ڕێپێدراو بکات. لە سیستەمەکانی چاودێری پزیشکیش پزیشکانی دەروونی لەبەردەستن.
دەستەی چارەسەری تەندروستی دەروون هەم لە بنکەکانی تەندروستی و هەم لە بنکەکانی خزمەتگوزاری تایبەت چالاکن. ئەوان جۆرە جیاوازەکانی پاڵپشتی پێشکەش دەکەن.
بەشی چاودێری تایبەتی Landspítalinn بۆ نەخۆشانی دەروونی هەڵکەوتووە لە نهۆمی یەکەم بەشی پزیشکی دەروونی لە Hringbraut. ڕۆژانی هەفتە لە کاتژمێر 12:00 بۆ 19:00 و لە کۆتایی هەفتەکان و پشوودانەکان لە کاتژمێر 13:00 بۆ 17:00 کراوەتەوە.
دەشتوانیت بڕۆیە بەشی چاودێری تایبەت لە Landspítalinn لە Fossvogur

ئالوودەبوون

جگەرەکێشان هۆی سەرەکی شێرپەنجە و ئەو نەخۆشیانەیە دەکرێ ڕێگری بکرێتن.
جگەرەکێشان مەترسیدارترین شێوەی بەکاربردنی تووتنە و تا نیوەی کەسانێک جگەرە دەکێشن لە درێژخایەن بە جگەرە دەمرن.
جووینی تووتن و توتنی ناو لووت بۆ تەندروستی بەکارهێنەر بەزیانە.
یارمەتیدان بۆ دابڕان لە تووتن و جگەرە، لەبەردەستە و بریتییە لە ڕاوێژکاری، کۆرس و بەرهەمەکانی دەرمانسازی. سەردانی www.reyklaus.is و بەرهەمەکانی ناو دەرمانخانەکان بکە (وەک بنێشتی نیکۆتین، پلاستەری نیکۆتین لەگەڵ سپرای نیکۆتین)..
منداڵانی خوارووی تەمەن 18 ساڵان بۆیان نییە جگەرە بکڕن یان بکێشن.
خواردنەوەی لەڕادەبەدەری کهوول کێشەیە. خەڵک زۆرجار هەوڵ دەدەن خواردنەوەی کهوول بشارنەوە و خۆیان واز لەمە بێنن بەڵام بۆ ئەمە کێشەیان هەیە.
ئالوودەبوون بە کهوول نەخۆشییەکە چارەسەر دەکرێت.
پاککردنەوەی ژەهر و چارەسەری ئالوودەبوون بە کهوول و مادە هۆشبەرەکان لە "ڤۆگۆر"/ Vogur بەڕێوەبەرایەتی دەکرێت و لە لایەن ئەنجومەنی SÁÁـەوە بەڕێوەبەرایەتی دەکرێت،, www.saa.is
چارەسەری درێژخایەن بۆ ژنان و پیاوانیش پاش نیشتەجێبوون لە "ڤۆگۆر" لەبەردەستە.
سەلمێنراوە پەیوەندی AA لەگەڵ زۆر کەس بۆ لەناوبردنی کهوول و/یان مادە هۆشبەرەکان و پاراستنی وریایی بەسوودە. www.aa.is
کەمترین تەمەن بۆ کڕینی کهوول 20 ساڵە.
بەکاربردنی لەڕادەبەدەری کهوول و دەرمانە مەستکەرەکان سەرئێشە و بێزاریی پێوەیە. بۆ هەردوولا کەسانێک کە کهوول/مادە بێهۆشکەرەکان لەڕادەبەدەر بەکاردێنن زیاتر لەوان سەبارەت بە هاوڕێ و خێزان.
ژیان لەو ماڵانەدا زۆرجار دڵەکوتە، ترس، گۆشەگیری، دەمەقاڵە و توندوتیژی بەدواوەیە.
ئەگەر منداڵان بە هۆی خواردنەوەی کهوول باوان یان سەرپەرشتەکانیان، دەبێ لە ماڵەوە بە هات و هاوار و شەڕ بژین ئەمە کەمتەرخەمییە.
لە ئایسلەند ئەنجومەنی تر چالاکن و تەرکیز دەکەنە سەر پاڵپشتی لە هۆگرانی مادە هۆشبەرەکان و پاراستنی تەندروستی ئەوان و هەروەها پاڵپشتی خێزان و هاوڕێیانی هۆگرانی مادە هۆشبەرەکان بە زنجیرەیەکی بەربڵاو لە پرسەکان (هۆگری بە خواردن، هۆگری بە قومارکردن، هۆگری بە مادە هۆشبەرەکان، هۆگری بە کهووڵ).