پزیشکانی ددان

• خزمەتگوزاری پزیشکی ددان بۆ منداڵان بەخۆڕاییە- بەڵام بە بەتەمەنەکان وا نییە.
• داشکاندن هەیە بۆ بەساڵاچووان و کەسانێک هەڵسەنگاندنی کەمئەندامی یان بایەخپێدانەوەیان بۆ کراوە.
• باشە ساڵی جارێک بۆ پشکنین و پاکردنەوەی ددانەکان سەردانی پزیشک بکەیت. پشکنینی ڕێکوپێک بەرگری دەکات لە خراپبوونی ددان.
• کەوایە گرنگە لێدانی ڕۆژانەی فڵچەی ددانی منداڵان- لەو ساتەوە بێت ددانیان دێتە دەرەوە.
• لە ئایسلەند، ئاوی بەلووعە خاوێن و تازەیە- دەبێ ئاو لەجیاتی ئاوی میوە و شلەکانی ترشی هەڵبژێردرێت کە زیان دەگەیێنن بە ددان.
• خزمەتگوزاری پزیشکی ددانی منداڵان هەمووی لە لایەن Sj Skratryggingar Íslandsەوە دەدرێت، جگە لە تێچوونی ساڵانەی 2500 ISK.
  ( لەوانەیە باوان بۆ نەشتەرگەری گەورەی پزیشک ددان ناچار بن تێچوونەکە دابەش بکەن).
• پێداویستی نوسخەی کۆپی SÍ ئەمەیە پزیشکی ددانی خێزانی تۆمار کرابێت (لەڕێگەی "Réttindagátt - Mínar síður" (www.sjukra.is) یان لە عیادەی پزیشکی ددان).
• ڕۆڵی پزیشکی ددانی خێزانی، بۆنموونە، بانگەشەی منداڵەكانە بۆ پشکنینی ڕێکوپێک، پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری بەرگریانە و خزمەتگوزاری پزیشکی ددان.
• کاتێک تاک ببێت بە 18 ساڵان، ئیتر مافی خزمەتگوزاری پزیشکی ددانی بەخۆڕایی نییە.
• SÍ سیستەمی بیمەی تەندروستی Sjúkratryggingar Island بەشێک لە تێچوونی خزمەتگوزاری ڕاستکردنەوەی ددان دەدات.
• خزمەتگوزاری دەبێ لە لایەن پسپۆڕی ڕاستکردنەوەی ددانەوە بێت.
• گەر کەسێک پوکەکەی کرابێتەوە یان کێشەی لەم شێوەیەی هەبێت، SÍئەوا 95٪ تێچوونەکە دەدات.
• گرنگە لەمبارەوە بەباشی لەگەڵ مەرج و یاساکان ئاشنا بین.

چاودێری دایکان و منداڵبوون بەر لە لەدایکبوون

• ژنی دووگیان دەتوانێت بەر لە لەدایکبوون بۆ پشکنین سەردان بکات.
• گەر کەسێک بەشدار نەبێت لە دیداری پشکنین پێش لە دایکبوون، بنکەی چاودێری تەندروستی بەدواداچوون دەکات و ئەگەر پێویست بکات خزمەتگوزاری پاراستنی منداڵ ئاگادار دەکاتەوە.
• پشکنینی پێش لە منداڵبوون بەخۆڕاییە و لە بنکەکانی تەندروستی و یان نەخۆشخانە جێبەجێ دەکرێت.
• ئامانجی چاودێری خولی دووگیانی یارمەتی تەندروستی دایک و منداڵ دەدات لەڕێگەی پاڵپشتی و ڕاوێژکارییەوە، لەگەڵ تاوتوێکردنی مەترسی و وەڵامدانەوەیان و هەروەها زانیاری گشتی دەربارەی دووگیان و لەدایکبوون پێشکەش دەکات.
• مامانەکان چاودێری خولی دووگیانی کۆنتڕۆڵ دەکەن و ئەگەر پێویست بکات لەگەڵ پزیشکانی گشتی و پسپۆڕانی ژنان ڕاوێژ دەکەن .
• www.heilsugaeslan.is/thjonusta-stodvanna/maedravernd/
• پاش پشتڕاستبوونەوەی دووگیانی، ڕادەسپێردرێت پەیوەندی بکەیت بە مامانێک لە بنکەی تەندروستی و بۆ یەکەم پشکنین و ڕاوێژکاری کات دیاری بکەیت.
• یەکەم دیدار بەگشتی بەرلە هەفتەی 12ی دووگیانییە.
• هەر کەس لە ماوەی دووگیانیدا بەتێکڕایی 7 بۆ 10 جار بۆ چاودێری خولی دووگیانی سەردان دەکات.
• بۆ ڕاوێژکاری تەلەفۆنی نێوان هەر پشکنینێک مامان لەبەردەستە.
• لە هەر دیداردا، تەندروستی گشتی دایکی دووگیان باس دەکرێت و ڕاهێنان دەکرێت.
• زەختی خوێن پێوانە دەکرێت و لە ڕوی پڕۆتینەوە میز سکرنینگ دەکرێت.
• لە هەفتەی شازدەهەم بەولاوە پشکنینی پرتەی دڵی کۆرپەلە دەکرێت.
• شیکاریی وەک کەمخوێنی، هیپاتیتی(ئاوسانی جگەر) B و C ، ئایدز و سورێژەی ئەڵمانی لەبەردەستە.
• لە دووگیانی سروشتیدا، لە هەفتەی 12 و هەفتەی 20 دووگیانی دوو سۆنەر لە بەشی دەستنیشانکردنی کۆرپەلە لە نەخۆشخانەی زانکۆی لاندسپیتالین جێبەجێ دەکرێت.
• زۆربەی منداڵان لە ئایسلاند لە نەخۆشخانە لەدایک دەبن و خزمەتگوزاری دووگیانی لە نەخۆشخانە بێ بەرانبەرە.
• لە ماڵەوە ش ژنان منداڵیان دەبێت، ئەگەرچی ئەوکاتە مامانێکیش لەوێ دەبێت.
• ئەگەر منداڵبوون هیچ ئاڵۆزییەکی بەدواوە نەبێت و دایک و منداڵ تەندروست بن، بەگشتی هەر ئەو ڕۆژە یان ڕۆژی دواتر دەڕۆنەوە ماڵەوە.
• پاش گەڕانەوە بۆ ماڵەوە، مامان دیدار دەکات لە گەڵ منداڵەکە و کێشی دەپێویت، بۆ شیرپێدان یارمەتی دەدات و تەندروستی دایک و منداڵەکە کۆنتڕۆڵ دەکات.
• بەگشتی ئەمە 6-7 دیدارە و کاتی هەرچەشنە ئاڵۆزی لەناو دیدارەکەدا، لەوانەیە بە تەلەفۆن پەیوەندی بکرێت لەگەڵ ماماندا.
• کاتێک منداڵەکە بوو بە 5-7 ڕۆژ، پشکنین لەگەڵ پزیشکی پسپۆڕی منداڵ جێبەجێ دەکرێت.
  پشکنینی بیستنیش دەکرێت. پشکنین لە نەخۆشخانەی منداڵانی Barnaspítali Hringsins دەکرێت بۆ دانیشتووانی ناوچەی گەورەی ڕەیکیاڤیک.

چاودێری ساوا و منداڵ

• بۆ ساوایان و منداڵان لە بنکەکانی تەندروستی چاودێری تەندروستی ئەنجام دەدرێت.
• بۆ هەموو باوانەکان لەبەردەستە و بەخۆڕاییەوە.
• لە 3 مانگیدا، منداڵ کوتانی ڤاکسینەکانی دەست پێدەکات. پاش 6 هەفتە منداڵەکە دەبردرێت بۆ پشکنینی پزیشکی.
• سستەر و پزیشکان چاودێری ساوا و منداڵ کۆنتڕۆڵ دەکەن.
• ئامانجی ئەم چاودێریکردنە کۆنتڕۆڵی تەندروستی و گەشەی منداڵەنە لە سەرەتای لەدایکبوونەوە تاکوو تەمەنی قوتابخانە و پێشکەشکەشکردنی ڕاوێژکاری و رێنمایییە بۆ باوان.
• www.heilsuvera.is پێداگری گەلێک بابەتە دەربارەی چاودێری منداڵان و گەشەی تەندروستی منداڵان

کوتان

• کوتانەکان زۆر گرنگن و گیانی مرۆڤەکان ڕزگار دەکات.
• ڕێکخراوەی جیهانی تەندروستی (WHO) مەزەندەی کردووە کوتانی ڤاکسین هەموو ساڵێ دەورووبەری 2-3 میلیۆن کەس ڕزگار دەکات.
• گەلێک نەخۆشی تایبەت لەڕێگەی کوتانەوە بنبڕ کراون وەک کۆکەڕ ەشە، سورێژەی ئەڵمانی و سورێژەی ئیتر زۆر بەدەگمەن لە ئایسلەند دەبینرێت- ئەمە لە سایەی بەشداریکردنی بەربڵاوە لە پڕۆگرامەکانی کوتاندندا.
• لێرەدا لیستەی ئەو ڤاکسینانەی بۆ منداڵان لە ئایسلەند دەکوترێن هاتووە.
  https://www.landlaeknir.is/servlet/file/store93/item38563/Almennar_bolusetningar_barna_eftir_jan%C3%BAar%202020.pdf

دووگیانی کۆتایی پێهاتوو/ لەباربردن 

• لە ئایسلەند هەندێک یاسا هەیە ڕێگە دەدات دووگیانی تاکوو کۆتایی 22 هەفەتە کۆتایی پێبێت.
  ئەگەر ژن بیهەوێت ئەمە بکات، بۆی هەیە کۆرپەکە لەبار ببات.
• لەباربردن دەبێ زۆر خێرا و باشترە بەر لە هەفتەی 12 جێبەجێ بکرێت.
• لەباربردن لە ئەنیستیتۆی پزیشکی، بەگشتی لە بەشی ژنان لە نەخۆشخانەی لاندسپیتالین ئەنجام دەدرێت.
• لەباربردن لەوانەیە بەم دوو شیوازە بێت: لەڕێگەی دەرمان یان نەشتەرگەری.
• گەر تاکێک/کەپڵێک بڕیار بدەن بە کۆتاییپێهێنان بە دووگیانی، پڕۆسەکە بەم شێوەیە دەبێت:
  
  • دووگیانی بە فەحسی دووگیانی پشتڕاست بکەیەوە.
  • لەڕێگەی ژمارە 5433600پەیوەندی بکەیت بە بەشی ژنان و پەیامێک دابنێیت بە ئەم زانیاریانەیە: ناو، ژمارەی ناسنامە و ژمارە تەلەفۆن.
  • بەشی ژنان لە ماوەی 48 کاتژمێردا تەلەفۆن دەکات.
  • دەشتوانیت بۆ ڕێنمایی دەربارەی منداڵ لەباربردن پەیوەندی بکەیت بە بنکەی تەندروستییەوە.
  • بڕیاردان بۆ کۆتایی پێهێنان بۆ دووگیانی بڕیارێکی ئاسان نییە. لە بەشی ژنان لە لاندسپیتالین بۆ پڕۆسەی بڕیاردان یارمەتیدەرانی کۆمەڵایەتی پاڵپشتی ژنان/کەپڵەکان دەکەن (بەڵام لە لایەن ئەوانەوە بڕیار نادەن).
  • هەمووان پێشوازی دەکەن لە ڕاوێژکردن لەگەڵ یارمەتیدەری کۆمەڵایەتی و ڕاوێژکاری بەخۆڕاییە.
  • www.landspitali.is/sjuklingar-adstandendur/deildir-og-thjonusta/kvenlaekningadeild-bradamottaka-og-gongudeild

ڕێگریی لە دووگیانی/ مەنعی حەمل

• بەرگری لە دووگیانی لە ناو ئایسلەند دەکرێ دابەش بێت بە سێ دەستە:
  
  • دەرمانی هۆرمۆنی (حەبی دژی دووگیانی، ئاڵقەی بەرگری لە سکپڕی، چاندنی دژی سکپڕی) ( لەژێر پێست و لەسەر باسک دادەنرێت )), پینە، کوتاندن و ئامێرێک لەناو منداڵداندا).
  • بەبێ هۆرمۆن (کۆندۆم، ئامێری ناو منداڵدانی مسی، و کڵاوە).
  • شێوازی نەزۆککردن.
• پزیشکی گشتی، سستەرەکان و پسپۆڕانی ژن دەربارەی بژاردەکانی تری بەرگری لە سکپڕی ڕاوێژکاری پێشکەش دەکەن.
  ئەم ڕاوێژکارییە نهێنییە.
• پزیشکان و سستەران و مامانەکانی ​​( کە مۆڵەتی پێویستیان هەیە ​​​) ​​ دەتوانن ڕەچەتەیی بەرگری لە سکپڕی بنووسن.

حەبی دژی دوگیانی فریاگوزاری

• گەر دەرمانی دژی سکپڕی بەکار نەهێنراوە و یان دەرئەنجام دەست نەکەوتووە، دەکرێ حەبی بەرگری لە سکپڕی فریاگوزاری ("بەیانی ڕۆژی دوای جووتبوون") بەکار بێنیت بۆ بەرگری لە هێڵکەکردن و یان بەرگری لە پێکەونووسانی ئەو هێڵکەیەی بەپیت بووە بە منداڵدانەوە.
• حەبی بەرگری لە سکپڕی فریاگوزاری دەبێ لە ماوەی 72 کاتژمێر پاش جووتبوون بەکار بهێنرێت (هەرچی خێراتر باشتر).
• حەبی بەرگری لە سکپڕی فریاگوزاری لە دەرمانخانەکان بەبێ ڕەچەتەی پزیشک دەکڕدێت.
• ئەمە حەبێکە کە دەخورێت.