Laun og skattar
- Á Íslandi eru laun yfirleitt greidd út mánaðarlega, um mánaðarmót.
- Tekjur eftir skatt eru millifærðar á bankareikninga starfsmanna.
- Launaseðillinn er lang oftast rafrænn og er sýnilegur undir „Mín skjöl“ í heimabanka fólks (á netinu).
- Launaseðillinn sýnir útborguð laun, heildarlaun, greidda skatta og önnur launatengd gjöld.
- Heildartekjur er upphæð launa fyrir frádrátt vegna skatta og launatengdra gjalda.
- Útborguð laun er upphæðin sem er millifærð á bankareikning.
- Allt launafólk á að fá launaseðla þar sem koma fram tekjur og frádráttur.
Launatengd gjöld
- Launatengd gjöld eru til dæmis:
- greiðslur í lífeyrissjóð
- félagsgjald í stéttarfélag
- gjald í starfsmannafélag á vinnustaðnum
- matarkostnaður ef að starfsmaður borgar fyrir mat á vinnustaðnum.
- Atvinnurekanda er einnig skylt að draga frá launum meðlagsgreiðslur með börnum eða ógreidd opinber gjöld og greiða ríkinu.
- Allar greiðslur og allur frádráttur á að koma fram á launaseðlinum í hverjum mánuði.
Skattar – mikilvæg stoð í velferðarríki
- Íslenska velferðarríkið byggir á því að fólk greiði skatta og önnur opinber gjöld. Skatttekjur ríkisins eru notaðar til að greiða opinbera þjónustu og félagslegar bætur. www.rsk.is
- Öllum sem afla tekna (launafólk og verktakar) ber skylda til að greiða tekjuskatt og útsvar.
- Tekjuskattur fer til ríkisins.
- Útsvar er skattur sem fer til þess sveitarfélags þar sem maður býr.
- Launagreiðanda er skylt að draga skatt af tekjum launþega og greiða ríkinu skattinn.
- Launafólk greiðir misháa skatta og fer það eftir tekjum.
- Skattakerfið byggir á skattaþrepum sem fara eftir tekjum fólks.
- Að meðaltali greiðir fólk um 37,4% tekna sinna í skatt og launatengd gjöld.
- Persónuafsláttur dregst frá skattinum. Afslátturinn er 59.665 kr. á mánuði á árinu 2023. https://www.rsk.is/einstaklingar/stadgreidsla/personuafslattur/
- Allir sem verða 16 ára á tekjuárinu og eldri og eru heimilisfastir á Íslandi eiga rétt á persónuafslætti.
Skattframtal
- Öllum er skylt að skila skattframtali til skattayfirvalda í mars á hverju ári. Líka þeim sem þiggja félagslegar bætur eða örorkubætur.
- Ef að einstaklingur skilar ekki inn skattframtali áætlar ríkisskattstjóri tekjur á viðkomandi!
- Skattframtal er rafrænt skjal þar sem koma fram allar tekjur, eignir, skuldir og skattgreiðslur ársins hjá viðkomandi.
- Skattayfirvöld fara yfir skattframtalið og reikna út opinber gjöld sem allir þurfa að borga og bætur ef við á.
- Vaxtabætur af húsnæðislánum og barnabætur til að styðja við barnafjölskyldur eru reiknaðar út frá skattframtali. Slíkar bætur eru tekju – og eignatengdar.
- Skattframtalið er rafrænt.
- Það er yfirleitt búið að setja inn allar upplýsingar fyrir fram eins og tekjur og frádreginn skatt af launaðri vinnu.
- Það þarf að staðfesta framtalið og skila því inn með rafrænum hætti. Það er gert með veflykli eða rafrænum skilríkjum.
- Skattframtali er skilað inn í mars ár hvert undir „Mínar síður“ á www.skattur.is (Þjónustuvefur).
- Álagningarseðill kallast niðurstöðurnar frá skattinum af skattframtali hvers og eins. Þar koma fram opinber gjöld, bætur og hvort sé inneign eða skuld hjá viðkomandi. Álagningarseðillinn er rafrænn undir „Mínar síður“ á www.skattur.is